li manlèu - Vido d'enfantretour

...

En arrivant à la terro qu'èro en dounado, lis ase, li chivau se desatalavon di carretoun, que restavon planta, lis un li bras au sou, lis autre li bras en l'èr, tout lou long di raso. Li bèstio s'estacavon un pau pertout, i to d'aubre, i gacholo, i tamarisso, toujour à-n-un-rode ounte lou margai o lou groussié fuguèsson de bono rasclado.

Pièi, cadun e caduno di menaire e menairis, après avé douna 'n cop d'iue dóu coustat dóu levant, tranquilas, en esperant que lou soulèu apareiguèsse, venien s'assèire o s'espandre sus li ribo di valat, au mié dis àutri meissounaire. E n'i'avié de gènt emai de mounde !... moun Diéu, que n'i'avié ! Lou tour di quatre long cànsi dóu Claus n'en negrejavo, e n'arrivavo de longo.

Badave davans aquelo bello terrado de molo, encenturado de touto la pauriho dóu pais, vengudo aqui, coume à-n-n jour de voto e, dins moun èime d'enfant, coumparave aquel acamp is acamp dis areno d'Arle e de Nime, is acamp de Bello-Gardo, emé si round de carreto, en tèms di cousso de biou.

Baave e, dins mi badamen, regardave de tóuti mis iue, dins la grando espoumpido dóu jour que s'alargavo, Broussan emé sa Costo abouscassido, si travès de vigno, oundrado de lèio de bèus óulivié que, dins lou clar, s'enfugissien, en mounto-davalo douço, de-vers Sant-Gile. Regardave lou mas de Loubo, que s'enaussavo sus soun cos e, de seguido en seguido, ansin que dins un pantai, après avé rasa, de visto, li cabano de Brisquet, m'abandounave vesiadamen dins l'emplanuro dóu campèstre emblura.

Sènso coumprene coume de l'escuro la terro passavo à la clarta ni perqué, dempièi adematin qu'erian parti, lis estello s'èron enanado, ni perqué lou soulèu qu'esperavian metié tant de pereso à faire sa levado, regardave; E dins li barjadisso que sourtien de la bouco di gènt ; dins li brusadisso que menavon lis aucèu ; dins lou siau dóu campèstre, plan-planeto, m'enanave innoucentamen faire pouncho dins li mistèri dóu mounde ; quand en me prenènt dins si bras :

- Moun bèu chat, me faguè ma bono maire, ounte siès ? en que pènses ?... Ve, moun agnèu, ve Golot, lou tambourdié, que vèn de prene si bagueto ; lou vanc se dounara lèu ; anen, moun roussignoulet, tèn-te preste.

Ma maire avié pas fini de parla que lou soulèu pounchejavo, enterin qu'un grand roulamen de tambour restountissié. Ero lou signau de la dounado. li gènt, emé de crid de joio, s'acoussèron, dóu bord di valat, vers lou mitan de la terro ; voulien tóuti avé la flour de la dounado e tóuti, en courrènt, rambaiavon, quau d'uno man, quau di dos, glout de tout, metien tout de tèsto e de quiéu. Res apariavo lis espigo ;

- Mis enfant, nous fasié ma maire, faguen pas coume éli. Leissen-li courre. Boutas, es pas en empourtant forço paio à l'oustau que l'on adus lou mai de gran. Fasès coume iéu ; entachas-vous de faire vòsti pougnado d'espigo ; lis apoundrai i miéuno, e veirés que n'en farai de bèlli manado.

Ma maire èro talamen bono, talamen douço, e vous sabié talamen bèn dire li causo, qu'amai n'aguessias pas envejo, erias óubliga de faire ço que vous coumandavo.

Nous tenian à soun entour coumo uno clouchado de poulet ; e zóu, l'un pèr l'autre, à si coustat acampavian d'aquéli bèllis espigo daurado que, rèn que de li vèire, vous fasien gau.

N'acampavian e n'acampavian encaro ; e zóu, li bèlli manado de seisseto, bèn apariado, anavon, eilai à moulon crèisse.

Quand l'un de nàutri moulavo :

- Crese bèn, fasié ma maire, que, de mi tres bèus ome, n'i'a un que fai rèn. Anen. Catarinet, fai passa une caiau à toun fraire Glàudi, que regardo voula lis aucèu.

N'i'avié proun pèr faire regroupa lou Glàudi. Au bout d'un pau, s'à moun tour m'aplantave, en s'adreissant à ma sorre ié disié :

- Crèses pas, ma fiho, que toun fraire Brisquimi farié un bon gardo ?

- Perqué, ma maire ?

- E veses pas coume regardo se li rasin viron ?

...