li pichotis istòri - Lou pounchiéretour

reviraduro
Lou plan-pèd de la coumuno d'Arle es cubert pèr uno grando vouto que veritablamen se pòu dire un fin travai, talamen li pèiro soun bèn jouncho e bèn retengudo lis uno emé lis autre.
Lou mèstre massoun que la bastiguè, en 1675, èro un Arlaten nouma Jaque Peitret. Dison que, quand se devinè à la vueio d'avé acaba soun obro, li conse de la vilo ié cerquèron garrouio pèr lou pagamen.
Alor Jaque Peitret coumencè de planta 'n fort pounchié dins lou mitan de la salo e l'entrepachè de biais que la vouto semblavo retengudo rèn que pèr aquéu pounchié. Quand aguè fa 'cò, s'enanè e res sachè plus ço qu'èro devengu.
Li conse de la vilo venguèron pèr recounèisse lou travai, mai en vesènt acò-d'aqui, s'anèron imagina que Mèste Jaque, vergougnous de pas poudé leva lou pounchié sènso faire aclapa la vouto, s'èro leva de davans pèr que ié faguèsson pas la bramado. Alor se faguè troumpeta pèr caire e pèr cantoun que quau pourrié leva lou pounchié, ié dounarien un bèu mouloun d'argènt.
Manquè pas de massoun e di plus fort que venguèron vèire lou pres-fa ; mai quand avien bèn eisamina li causo, tóuti toumbavon d'acord que lou pounchié noun se poudié leva sènso faire aclapa la vouto.
- Que me comton l'argènt e lève lou pounchié, faguè alors un vièi paure que s'avancè au mitan, plega dins uno marrido jargo. Li massoun e li conse avien l'èr de se trufa d'éu ; mai quand uno fes tenguè li senepo, lou paure intrè fieramen souto la vouto e jitant, aperella, sa jargo espelandrado :
- "Conse d'Arle, faguè Jaque Peitret (car èro bèn éu), qu'eiçò vous aprengue à jamai marcandeja lou travai di bonis óubrié, e, subre-tou, quand entendès rèn à l'obre."
Alor, d'un cop de pèd fai sauta lou pounchié e la vouto, soulido e imbrandablo, sespandiguè touto bello sus la tèsto di Conse estabousi.

Frederi Mistral, Armana Prouvençau, 1855